Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920
Bydgoszcz,
20-21 stycznia 2020 r.
Konferencja Naukowa „Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920” przygotowana jest w związku z przypadającą w 2020 roku 100. rocznicą powrotu Bydgoszczy do Macierzy po 148 latach zaboru pruskiego. Organizatorzy konferencji Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i Miasto Bydgoszcz planują podjęcie problematyki oscylującej wokół dziejów Bydgoszcz i regionu od przełomu XIX i XX w. do 1920 roku.
Obrady będą odbywać się w ramach sześciu zagadnień:
1.
Bydgoszcz i region pod zaborami
Dzieje miasta i jego mieszkańców w latach
zaboru pruskiego, rozwój przestrzenny, demograficzny
i gospodarczy miasta, kultura, oświata, życie codzienne. Bydgoszcz
wielokulturowa: Niemcy, Polacy, Żydzi jako sąsiedzi, ich parafie i świątynie.
Bydgoszcz jako stolica regencji, życie polityczne, prezydenci regencji
i burmistrzowie, wybory do sejmu pruskiego i parlamentu Rzeszy. Wybitni
bydgoszczanie: Niemcy, Polacy, Żydzi.
2. Bydgoszcz i region w
czasie I wojny światowej
Zmiany, jakie
dokonały się w obliczu miasta i regionu w czasie Wielkiej Wojny, we wszystkich
dziedzinach życia, także po względem społecznym i obyczajowym. Dzieje wojenne
garnizonu bydgoskiego, lazarety
i szpitale wojskowe, obozy jenieckie dla jeńców rosyjskich. Polacy w armii
niemieckiej. Przemysł, handel
i rzemiosło w warunkach wojennych. Życie
codzienne bydgoszczan w sytuacji ekonomicznego kryzysu wojennego, przemiany
obyczajowe i mentalnościowe, rola i pozycja społeczna kobiet.
3. Bydgoszcz i region w
dobie powstania wielkopolskiego 1918/1919
Polskie
organizacje w Bydgoszczy w przededniu kapitulacji Niemiec, przygotowania do
odzyskania niepodległości, tworzenie struktur przyszłego państwa polskiego.
Bydgoszcz w momencie zakończenia wojny; zima 1918/1919
i „rewolucja listopadowa” w mieście. Sytuacja polityczna, działania władz
miejskich i regencyjnych. Garnizon bydgoski po powrocie jednostek frontowych,
organizacja i działalność Grenzschutzu. Powstanie Wielkopolskie
w regionie, bydgoszczanie uczestnicy walk powstańczych, konspiratorzy i
działacze społeczni.
4.
Bydgoszcz w oczekiwaniu na Niepodległość 1919 r.
Sytuacja w Bydgoszczy od podpisania rozejmu w Trewirze do powrotu
Bydgoszczy w granice suwerennej Polski. Relacje polsko-niemieckie,
przygotowania do przejęcia miasta przez władze polskie. Ewakuacja niemieckich
urzędów i instytucji, dziedzictwa materialnego, w tym pomników czy zbiorów
niemieckich towarzystw, m. in. Towarzystwa Historycznego dla Obwodu
Nadnoteckiego, ewakuacja niemieckich jednostek wojskowych z garnizonu
bydgoskiego, budowa polskiej administracji.
5. Powrót Bydgoszczy do
Macierzy 1920 r.
Wydarzenia stycznia 1920 roku, przejęcie Bydgoszczy
przez władze polskie; kontrowersje związane z datą dzienną wydarzenia.
Przejęcie garnizonu przez wojsko polskie, jego organizacja i historia jednostek
w nim stacjonujących. Emigracja ludności niemieckiej i żydowskiej, imigracja i
zmiany w strukturze ludnościowej mieszkańców, dzieje mniejszości rosyjskiej,
emigrantów z Rosji Sowieckiej. Organizacja władz miejskich, życie polityczne w
pierwszym roku niepodległości – partie i ugrupowania polskie i niemieckie.
Polonizacja szkolnictwa i stosunków wyznaniowych, organizacja polskiego życia
kulturalnego, teatr, prasa, życie codzienne.
6.
Bydgoszcz i region (1914-1920 ) – pamięć i tożsamość
Upamiętnianie bydgoskich i regionalnych wydarzeń z epoki, polsko-niemieckie
dziedzictwo kulturowe, mogiły poległych żołnierzy
z czasów I wojny światowej i powstania wielkopolskiego, pomniki i tablice pamiątkowe,
inne miejsca pamięci w mieście i w regionie. Relacje, pamiętniki i wspomnienia
świadków, artykuły ówczesnej prasy.
Problematyka prezentowana na konferencji ma charakter
interdyscyplinarny, dlatego do udziału w obradach zapraszamy zarówno
historyków, jak i historyków sztuki i architektury, wychowania, socjologów,
kulturoznawców, literaturoznawców. Z uwagi na szeroki zakres tematyczny
konferencji zapraszamy wszystkich miłośników historii, zajmujących się historią
swojego miasta rodzinnego bądź badaniami genealogicznymi bydgoszczan do udziału
w konferencji.
Rada
Programowa Konferencji:
prof. dr hab. Albert S. Kotowski –
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy (przewodniczący)
prof. nadzw. dr hab.
Zdzisław Biegański – Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
prof. dr hab. Jarosław
Kłaczkow – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
prof. nadzw. dr hab. Janusz
Kutta – Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
dr hab. Łukasz M. Nadolski –
Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy
dr hab. Marek Romaniuk – Archiwum
Państwowe w Bydgoszczy
prof. nadzw. dr
hab. Michał F. Woźniak, prof. UMK – Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Zyglewski
– Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Polskie Towarzystwo
Historyczne, Oddział w Bydgoszczy
Sekretarze konferencji:
dr Sławomir Łaniecki
– Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego UKW
mgr Anna Nadolska –
Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy
Osoby zainteresowane wzięciem udziału w konferencji proszone są o kontakt z sekretarzem Anną Nadolską, kustoszem, kierownikiem Działu Historii Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, e-mail: konferencjabydgoszcz1920@muzeum.bydgoszcz.pl,
tel. 52 58 59 995 (lub 52 58 59 983).
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy wpisało się w obchody jubileuszu 100 – lecia odzyskania niepodległości i powrotu Bydgoszczy do Rzeczpospolitej Polskiej. Najwłaściwszą formą było wydanie okolicznościowego albumu, który stał się również okazją do zaprezentowania bydgoszczanom wybranych archiwaliów dotyczących najnowszych dziejów miasta.
Uprzejmie informujemy, że album ”Polska Bydgoszcz … w dokumencie archiwalnym 1918 – 1920” jest dostępny tyko w Archiwum. Po dokonaniu zapłaty może zostać odebrany osobiście w siedzibie przy ul. Dworcowej 65 lub wysłany pocztą na wskazany adres.
Wpłatę za album ”Polska Bydgoszcz … w dokumencie archiwalnym 1918 – 1920” w kwocie 55,30 zł. należy dokonać na konto: NBP 59 1010 1078 0007 1022 3100 0000,
natomiast wpłatę pokrywającą koszty przesyłki w kwocie: 18 zł.
NBP 12 1010 1078 0007 1022 3000 0000.
Prosimy o potwierdzenie dokonania wpłat na adres administracja@bydgoszcz.ap.gov.pl abyśmy mogli przesłać książkę.
Zarządzenie numer 21 Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 listopada 2019 r. w sprawie ustalenia dnia 27 grudnia 2019 r. dniem wolnym od pracy dla pracowników urzędów administracji rządowej
Na podstawie § 2a ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2007r. w sprawie czasu pracy pracowników urzędów administracji rządowej (Dz. U. poz.505 oraz z 2008 r. poz. 295 i 775) zarządza się, co następuje:
Dla pracowników urzędów administracji rządowej dzień 27 grudnia 2019 r. ustala się dniem wolnym od pracy;
14 grudnia 2019 r. (sobota) wyznacza się dniem pracy.
W 2019 r. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, w efekcie realizacji projektu ARN, pozyskało do zasobu pakiet dokumentów osobistych Jana Kwaska, pocztowca i znanego sportowca, także korespondenta Przeglądu Sportowego, dokumenty rodziny Stencel oraz . zbiór 12 fotografii rodzinnych dot. rodzin Ronowicz i Umerscy z Bydgoszczy.
24 IX br. w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych odbyła się
uroczysta promocja projektu Archiwa
Rodzinne Niepodległej. Projekt ten realizuje również Archiwum Państwowe w
Bydgoszczy. Serdecznie zapraszamy osoby posiadające archiwalia rodzinne do
odwiedzenia naszej placówki codziennie w godzinach 800–1500,
a 30 IX br. w godzinach 1200-1800 na specjalnie
zorganizowane archiwalne warsztaty instruktażowe. Będziemy udzielać
szczegółowych informacji praktycznych o sposobach zabezpieczania, opisywania
archiwaliów oraz właściwych sposobach i warunkach przechowywania rodzinnych
pamiątek, prowadzenia poszukiwań genealogicznych. W miarę możliwości
przeprowadzane będą także drobne zabiegi konserwatorskie dokumentów
przeznaczonych do skanowania. Zaprezentowany zostanie również portal szukajwarchiwach. W ramach warsztatów organizujemy
punkt konsultacyjny (dr hab. Marek Romaniuk tel. 52 33 95 405).
Liczymy na interesujące spotkania i rozmowy zwłaszcza z osobami zdecydowanymi na przekazanie oryginałów posiadanych dokumentów do naszej instytucji. Darczyńcy Archiwum Państwowego w Bydgoszczy otrzymają kopie cyfrowe darowanych archiwaliów.
Decyzją Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych 30 września ustanowiony będzie Dniem Archiwistów, w tym także archiwistów rodzinnych.
Konferencja Naukowa „Na drodze do Niepodległości. Bydgoszcz w latach 1914-1920” przygotowana jest w związku z przypadającą w 2020 roku 100. rocznicą powrotu Bydgoszczy do Macierzy po 148 latach zaboru pruskiego. 
