Obrazy rodziny von Bethmann-Hollweg po konserwacji

Zakończyły się prace konserwatorskie i restauratorskie dwóch XIX-wiecznych obrazów olejnych znajdujących się w naszym zasobie w zespole archiwalnym rodziny von Bethmann-Hollweg z Runowa Krajeńskiego. Renowację obiektów przeprowadzono w Katedrze Konserwacji-Restauracji Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prace wykonane zostały przez Panią Iwonę Jabłońską pod kierunkiem prof. dr. hab. Dariusza Markowskiego, dr hab. Sławomira Kamińskiego i dr hab. Mirosława Wachowiaka.

Dobra runowskie w 1852 roku nabył Theodor von Bethmann-Hollweg, syn Maurycego, ówczesnego ministra kultury Prus, który jednocześnie był przyjacielem Fryderyka Wilhelma IV. Członkowie rodziny zapisali się na trwale na kartach historii Niemiec. To m.in. bratanek Theodora- Teobald, był w latach 1907-1917 kanclerzem Cesarstwa Niemieckiego i premierem Prus. Niestety dla Bethmann-Hollwegów kłopoty finansowe zmusiły ich w 1929 roku do sprzedaży posiadłości i przeprowadzki do Niemiec. Kilka miesięcy później majątek rozparcelowano.

Decyzję o przekazaniu do Archiwum Państwowego w Bydgoszczy pamiątek, dokumentów rodzinnych i dzieł sztuki pozostałych po swoich przodkach podjęli mieszkający w Wielkiej Brytanii prawnukowie Theodora – bracia Derek i Aleksander von Bethmann-Hollweg. W przejętych w latach 2003-2004 materiałach były także wspomniane obrazy.

Pierwszy z obiektów to portret Theodora von Bethmann-Hollweg, prawnika, dyplomaty, posła do Reichstagu. Był on pierwszym w rodzinie właścicielem posiadłości w Runowie. W czasie jego życia przebudowano pałac, pobudowano nowe budynki i zabudowania folwarczne.

Sam obraz, datowany na 1883 rok, to klasyczny portret wykonany techniką olejną na deskach z drewna lipowego. Autorem dzieła jest Franz von Lenbach, niemiecki malarz realistyczny i portrecista. Ten jeden z najbardziej znanych w Niemczech i Austrii artysta namalował m.in. kilkadziesiąt portretów Otto von Bismarcka, cesarza Wilhelma I, królów Ludwika I i Ludwika II, papieża Leona XIII, oraz wielu znanych postaci ówczesnego życia polityczno-społecznego.

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy,
Archiwum rodziny von Bethmann-Hollweg z Runowa Krajeńskiego, sygn. 182, portret Teodora von Bethmann-Hollweg,
autor Franz von Lenbach (olej)

Drugi obraz, powstały około 1890 roku przedstawia Fredę von Bethmann-Hollweg, żonę Theodora, córkę nadprezydenta Prowincji Poznańskiej – von Arnim-Boitzenburga. Autor dzieła, wykonanego także na drewnie lipowym, jest nieznany.

 

 

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy,
Archiwum rodziny von Bethmann-Hollweg z Runowa Krajeńskiego, sygn. 181, portret Fredy von Bethmann-Hollweg (olej)

Obiekty po przejęciu przez Archiwum posiadały liczne zabrudzenia powierzchniowe, występowały na nich pęknięcia i odpryski farby, a drewniane podłoże w kilku miejscach powyginało się. Zabiegi konserwatorskie powstrzymały dalszą destrukcję oraz pozwoliły na ukazanie w pełnej krasie walorów artystycznych dzieł. W przyszłości zostaną one zapewne wyeksponowane przy okazji wystaw zasobu Archiwum.