Prezentacje


Na pergaminie napisano

Pergamin swoją nazwę zawdzięcza greckiemu miastu Pergamon, współcześnie położonego na terytorium Turcji. W ośrodku tym nie został wprawdzie wynaleziony, ale ulepszono tam jego produkcję.
Surowca tego próbowano używać już w II wieku przed narodzinami Chrystusa (Księga Umarłych z Kairu). Dopiero jednak kilka wieków później pergamin stopniowo zaczął wypierać papirus. W VII wieku dotarł do kancelarii francuskich, w X wieku do papieskich.

Więcej

 

Upamiętnienie Mikołaja Kopernika w materiałach archiwalnych

19 lutego 1473 roku w Toruniu urodził się Mikołaj Kopernik, jeden z najwybitniejszych astronomów w historii, matematyk, ekonomista, prawnik, lekarz, specjalista w jeszcze wielu innych dziedzinach. Działalność wybitnego Polaka opisywana jest szeroko w dokumentach źródłowych i publikacjach. Jego postać wspominano także w trakcie wielu wydarzeń rocznicowych. Materiały związane z upamiętnieniem osoby Kopernika zachowały się w zasobie naszego Archiwum.

Więcej

 

Powstanie styczniowe

22 stycznia 1863 roku wybuchło najdłużej trwające w epoce porozbiorowej powstanie. Do walki przeciwko rosyjskiemu zaborcy przystąpiły wszystkie warstwy polskiego społeczeństwa. I choć zakończyło się ono klęską, to odcisnęło się silnie na ówczesnych stosunkach międzynarodowych i znacząco wpłynęło na ukształtowanie nowoczesnego społeczeństwa polskiego.

Więcej

 

Kujawy jako granica 1772-1920

W 2022 roku mija 250 lat od pierwszego rozbioru Polski, w wyniku którego do państwa pruskiego włączono część obszaru Kujaw, w tym większość obszaru województwa inowrocławskiego. Rozpoczął się długi, mający swe konsekwencje do dziś, podział przynależności państwowej Kujaw wschodnich i zachodnich (z wyjątkiem lat 1793-1815, gdzie całe Kujawy należały najpierw do państwa pruskiego, następnie zaś do Księstwa Warszawskiego).

Więcej

 

Służba cywilna w województwie pomorskim 1920-1939

100- lecie podjęcia funkcjonowania z dniem 1 kwietnia 1922 roku służby cywilnej w Polsce jest okazją do przypomnienia niektórych sylwetek organizatorów polskiej administracji państwowej w województwie pomorskim w latach 1919- 1939 oraz ukazanie zasad ich doboru, przygotowania do pełnienia funkcji, podejmowanych prób uporządkowania spraw kadrowych oraz metod i efektów budowy autorytetu i skuteczności działania.

Więcej

 

Uchwalenie ustawy o państwowej służbie cywilnej

Klasyczne narodowe zasady i instytucje administracji kształtowały się w Europie już w XIX wieku. Z upływem czasu modyfikowano je wraz z rozwojem technik zarządzania. Polska do końca I wojny światowej pozbawiona była własnej państwowości. Wraz z odzyskaniem niepodległości, utworzony na nowo model administracji publicznej musiał uwzględniać wzorce zaczerpnięte od rozwiązań w państwach zaborczych.

Więcej

 

W drodze na stół… i na stole

Piekarnia przy ul. Sienkiewicza w Bydgoszczy, 1936 rok – załoga ze świeżo wypieczonym pieczywem na tle pieca chlebowego

Co jadali nasi przodkowie? Jakimi przepisami kulinarnymi kierowali się przy sporządzaniu potraw? Co serwowano w restauracjach, a co podawano do zjedzenia na oficjalnych przyjęciach przy okazji wizyt ważnych gości, na przykład prezydenta kraju. W jaki sposób żywność była wytwarzana, transportowana i jak reklamowano jej sprzedaż?

Tego wszystkiego dowiedzieć możecie się z lektury naszych archiwaliów. Prezentujemy także porady z domowej XVII-wiecznej apteczki, w dużym stopniu oparte na leczniczych właściwościach ziół, warzyw i innych środków spożywczych.

Więcej

 

Mieszkańcy Inowrocławia na zdjęciach z okresu drugiej wojny światowej

Dziś prezentujemy stare zdjęcia Inowrocławia. Zdjęcia znane, ale czy do końca poznane? Fotografując miasta zwracamy głównie uwagę na architekturę. I tu ona była zapewne najważniejsza o czym świadczy wykonywanie pomiarów…

Więcej

 

Materiały archiwalne dotyczące obchodów Święta Konstytucji 3 Maja

3 Maja 1791 roku została uchwalona przez Sejm, nazwany później Wielkim ustawa, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 Maja. Była to druga (po amerykańskiej) spisana konstytucja na świecie.

Więcej

 

Spisy powszechne w Polsce międzywojennej

Pierwszy spis powszechny w odrodzonej Polsce został przeprowadzony w drugiej połowie 1921 roku. Nie było definitywnie ustalonych granic państwa, dlatego też spisu nie przeprowadzono na części Wileńszczyzny i Górnego Śląska. Zakres tematyczny pytań był dosyć szeroki. Jednocześnie badano narodowość i wyznanie, a wyniki zebrano w 29 tomach obejmujących 6 000 000 informacji, opublikowanych w dużej części po kilku latach.

Więcej

 

40-lecie Bydgoskiego Marca 1981

19 marca 1981 roku to ważna data we współczesnej historii nie tylko Bydgoszczy, ale i całego kraju. Tego dnia miały miejsce wydarzenia, które rozpoczęły jeden z poważniejszych kryzysów między władzami PRL a „Solidarnością”.

Więcej

 

Konstytucja Marcowa

Odrodzone państwo za jeden z fundamentalnych celów postawiło przed sobą wyłonienie władzy ustawodawczej, która zajęłaby się uchwaleniem konstytucji.

Udało się to jednak dopiero po przeszło dwóch latach od odzyskania niepodległości.

Więcej

 

Jan Paweł II w Bydgoszczy

Jan Paweł II w czasie swojego życia kilkukrotnie odwiedził nasze miasto. I to w różnym charakterze- najpierw jako mało znany ksiądz, potem już jako biskup, kardynał, a ostatni raz jako papież-Polak, kiedy jego wizyta przeszła do historii jako jedno z najważniejszych wydarzeń w historii miasta. Paradoksalnie w naszym zasobie zachowało się mało dokumentów z tych momentów historii. Zachęcamy do przekazywania do Archiwum swoich pamiątek związanych z pobytami Karola Wojtyły w Bydgoszczy.

Więcej

 

40 lat Solidarności

Archiwum Państwowe w Bydgoszczy gromadzi dokumenty obrazujące narodziny ruchu Solidarność w Bydgoszczy w 1980 roku oraz jego walkę w obronie praw pracowniczych i obywatelskich przed wprowadzeniem stanu wojennego oraz w jego trakcie. Do zasobu trafiły prywatne zbiory- wydawnictwa, afisze, ulotki i fotografie. Prezentacją niektórych z nich pragniemy w czterdziestolecie wydarzeń z lat 1980 – 1981 przypomnieć te wielkie chwile w dziejach Bydgoszczy i regionu.

Więcej

 

Wojna 1920 na Pomorzu

Rok 1920 obfitował w wydarzenia o przełomowym znaczeniu w dziejach Pomorza. Po dniach radości z powrotu do Macierzy nadeszły trudne chwile zmagania się z realiami życia w odradzającej się, zniszczonej działaniami wojennym ojczyźnie. W połowie sierpnia walki na froncie wschodnim przeniosły się na ziemie województwa pomorskiego. Pomorzanie odpowiedzieli wzmożoną ofiarnością na rzecz żołnierzy na froncie i rannych, umieszczanych w miejscowych szpitalach oraz licznymi zapisami do Armii Ochotniczej i Zachodniej Straży Obywatelskiej.

Więcej

 

Solanki Inowrocławskie

Solanki Inowrocławskie to jedna z wizytówek Inowrocławia od ponad prawie 150 lat. Ta prezentacja to krótki rys historyczny uzdrowiska przed 1939 rokiem, ilustrowany materiałami archiwalnymi z zasobu Archiwum Państwowego- Oddziału w Inowrocławiu i fotografiami Narodowego Archiwum Cyfrowego

Więcej

 

Wczoraj i dziś Archiwum Państwowego w Bydgoszczy

W stulecie wydania dekretu o archiwach niniejszą wystawą pragniemy przypomnieć dzieje Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, kształtowania się jego zasobu i bazy lokalowej oraz sylwetki archiwistów.

Więcej

 

Powrót Bydgoszczy do Polski w 1920

Polacy wywalczyli władzę w większości Wielkopolski i Kujaw Zachodnich na początku 1919 w wyniku Powstania Wielkopolskiego. Bydgoszczy nie udało się zdobyć, pomimo dużych wysiłków wojsk powstańczych,. Miasto przyznano odradzającej się Polsce mocą postanowień Traktatu Wersalskiego z 28 VI 1919. Mogło powrócić do Polski po ratyfikowaniu Traktatu. Przedtem należało uzgodnić zasady powrotu Północnych Ziem Wielkopolskich i Pomorza oraz przygotować polskie władze oraz rozdzielić pomiędzy nimi zadania i ustalić metody współpracy. Przygotowania do przejęcia odbywały się dwutorowo: drogą cywilną i drogą wojskową.

Pragniemy przybliżyć uroczyste dni Bydgoszczy- powrotu miasta do Polski przez prezentację archiwalnych dokumentów na temat tych wydarzeń. Opisy sporządzone przez ich uczestników znajdują się w wydawnictwie „POLSKA BYDGOSZCZ 1920- 1930. Dziesięć lat pracy twórczej”. Pragniemy także przybliżyć współczesnym fotografie z zasobu Wojskowego Biura Historycznego, dokumentujące wydarzenia w Bydgoszczy w styczniu 1920.

Więcej Powrót Bydgoszczy do Polski w 1920

 

Powstanie Wielkopolskie 1919

Prezentacja niniejsza materiałów archiwalnych ma przypomnieć o bardzo ważnym wydarzeniu w czasach nowożytnych w dziejach polskiej społeczności Kujaw i Krajny. Pragniemy także przybliżyć interesujące fotografie ze zbiorów Wojskowego Biura Historcznego.

Więcej Powstanie Wielkopolskie 1919

 

Działania wojenne w rejonie Bydgoszczy we wrześniu 1939 w dokumentach archiwalnych

W osiemdziesiątą rocznicę wybuchu wojny 1939 pragniemy przypomnieć na podstawie źródeł archiwalnych niektóre fragmenty działań wojennych na terenie zachodnich powiatów województwa kujawsko- pomorskiego, szczególne w rejonie Bydgoszczy. W tym celu prezentujemy archiwalne dokumenty jednostek wojskowych Armii Pomorze, które ocalały z wojennej pożogi w Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie. Polskie dokumenty wojskowe są zobrazowane fotografiami z zasobu bydgoskiego archiwum oraz z prywatnych zbiorów, które w większości zostały wykonane przez żołnierzy niemieckich wkraczających na ziemie polskie. Fotografie, które miały ukazywać chwałę zwycięzców, bardzo wyraźnie dokumentują tragiczne losy żołnierzy polskich oraz polskich mieszkańców ziem objętych walkami.

Więcej Działania wojenne w rejonie Bydgoszczy we wrześniu 1939 w dokumentach archiwalnych

 

Swój do swego. Polskie banki i przedsiębiorstwa w pruskiej Bydgoszczy

W stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę niniejszą wystawą pragniemy przypomnieć najważniejsze przejawy obrony i umacniania się ekonomicznego Polaków w pruskiej Bydgoszczy oraz osoby i przedsiębiorstwa bardzo zasłużone na tym polu, a często dziś zapomniane. Jednocześnie pragniemy zwrócić uwagę na szybkie polszczenie gospodarki Bydgoszczy już w ostatnich latach panowania pruskiego oraz w pierwszych miesiącach po odzyskaniu niepodległości. Duży udział w tym procesie mieli miejscowi polscy przedsiębiorcy.

Więcej „Swój do swego. Polskie banki i przedsiębiorstwa w pruskiej Bydgoszczy”

 

Manifestacje patriotyczne Bydgoszczan 1920 – 1939

Bydgoszcz w okresie międzywojennym była miejscem szeregu manifestacji patriotycznych Polaków. Prezentacją niniejszą pragniemy przypomnieć część tych wielkich dni w dziejach międzywojennej Bydgoszczy oraz ukazać atmosferę im towarzyszącą.

Więcej „Manifestacje patriotyczne Bydgoszczan 1920 – 1939”

 

Żydzi w Bydgoszczy i regionie

Współcześnie często nie pamiętamy, że w naszym regionie mieszkali także Żydzi, mniejszość religijna i narodowa, zorganizowana w samodzielne gminy. W efekcie zachodzących stopniowo procesów asymilacji, migracji ludności i emigracji, a przede wszystkim niemieckich zbrodni ludobójstwa na narodzie żydowskim w latach 1939- 1945, dziś Żydów na co dzień spotyka się sporadycznie. Także niewiele pozostało po nich pamiątek, bowiem niemieckie władze okupacyjne dokonując holokaustu, systematycznie i z całą premedytacją zniszczyły także ślady materialne pozostałe po zamordowanej ludności.

Z tego względu, z okazji 50- tej rocznicy wydarzeń z marca 1968, kiedy to komunistyczne władze PRL z przyczyn politycznych rozpętały antysemicką nagonkę, pragniemy przypomnieć wystawą niektóre zapomniane karty z dziejów mniejszości żydowskiej w Bydgoszczy i regionie.

Więcej „Żydzi w Bydgoszczy i regionie 1772 – 1968”

 

Wisła w archiwaliach Archiwum Państwowego w Bydgoszczy

W 2017 roku obchodzilismy 550 rocznicę pierwszego wolnego flisu na Wiśle w 1467 r. Wtedy to rozpoczął się ponad 300 letni „złoty okres” żeglugi wiślanej.

Najstarsze dokumenty o wiślanej żegludze w zasobie bydgoskiego archiwum związane są z Bractwem szyprów, sterników, pomagrów w Bydgoszczy, które pierwszy przywilej otrzymało w 1487 r.

Więcej „Wisła w archiwaliach Archiwum Państwowego w Bydgoszczy”